بررسی تأثیر برنامه­ های درسی پنهان بر میزان جامعه­ پذیری دانش ­آموزان مدارس تیزهوشان

بررسی تأثیر برنامه­ های درسی پنهان بر میزان جامعه­ پذیری دانش ­آموزان مدارس تیزهوشان لیلی فریدونی1 چکیده پژوهش حاضر، به نقش برنامه­ های ­درسی ­پنهان در میزان جامعه­ پذیری دانش ­آموزان مدارس استعدادهای درخشان شهر تهران در سال تحصیلی 93-92 پرداخته است. هدف آن آشنایی با مؤلفه ­های مؤثر برنامه ­های­ درسی ­پنهان در این مدارس و شناسایی آثار مثبت و منفی این نوع برنامه ­ها بر میزان جامعه ­پذیری دانش ­آموزان تیزهوش است. روش تحقیق، از نظر هدف، کاربردی و از نظر نو ع، توصیفی-همبستگی است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته­ای با 70 گویه است. برای روایی پرسشنامه از نظرات کارشناسان بهره­ گیری شده­ و پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ 78/0 محاسبه     شده ­است. جامعه آماری 4528 نفر و حجم نمونه­ 360 نفر بوده است. برای سنجش متغیرها از آزمون آماری مناسب شامل ضریب همبستگی پیرسون، مقایسه میانگینها و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده ­شده­ است.  یافته ­ها نشان ­می­دهند که رابطه معناداری میان ارزشها و هنجارهای حاکم بر مدارس تیزهوشان و میزان جامعه­ پذیری دانش ­آموزان تیزهوش وجود دارد. از دیگر نتایج جالب توجه، رابطه معکوس میان میزان روابط دبیران و مسئولان مدرسه با اولیای دانش ­آموزان و میزان جامعه ­پذیری آنهاست. دو خرده مقیاس روابط دبیران با یکدیگر و روابط اولیا در خانواده تأثیر چندانی بر میزان جامعه­ پذیری دانش ­آموزان نداشته؛ اما رابطه میان دانش ­آموزان با یکدیگر و تأثیر این روابط بر میزان جامعه ­پذیری آنها از سطح معناداری مطلوبی برخوردار بوده ­است. نتایج سنجش رابطه میان نوع نگرش دانش­ آموزان مدارس استعدادهای درخشان به برچسب تیزهوش بودن و میزان        جامعه ­پذیری آنها نیز از سطح معناداری مطلوب برخورداربوده، اما شدت این رابطه نسبتاً ضعیف ارزیابی شده است. کلید واژگان: جامعه­ پذیری، برنامه درسی، برنامه درسی پنهان، مدارس استعدادهای درخشان، دانش ­آموزان تیزهوش ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ تاریخ دریافت: 11/7/93                     تاریخ پذیرش: 9/3/95 1. دانشجوی دکتری جامعه­شناسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز                                                [email protected]